| Epidemia koronawirusa Czym jest koronawirus? | Koronawirusy (CoV) to duża rodzina wirusów, które powodują choroby, od zwykłego przeziębienia do poważniejszych chorób, takich jak Bliskowschodni zespół oddechowy (MERS-CoV) i zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej (SARS-CoV). Nowy koro-nawirus (nCoV) to nowy szczep, który nie został wcześniej zidentyfikowany u ludzi. Koronawirusy są odzwierzęce, co oznacza, że są przenoszone między zwierzętami i ludźmi. Szczegółowe badania wykazały, że SARS-CoV został przeniesiony z kotów cywe-towych na ludzi, a MERS-CoV z wielbłądów na ludzi. Kilka znanych koronawirusów, które nie zainfekowały jeszcze ludzi krąży wśród zwi |
Koronawirusy to duże wirusy z otoczką i dodatnią nicią RNA. Mają największy genom spośród wszystkich wirusów RNA. Genom jest upakowany w helikalnym kapsydzie utwo-rzonym z białka nukleokapsydu i dodatkowo otoczony otoczką. Z otoczką wirusową zwią-zane są co najmniej trzy białka strukturalne: białko błonowe i białko otoczki uczestniczą w tworzeniu wirusa, natomiast białko kolczaste pośredniczy w wejściu wirusa do komó-rek gospodarza. Spośród białek strukturalnych, białko kolczaste tworzy duże wypukłości na powierzchni wirusa, nadając koronawirusom wrażenie posiadania koron (stąd ich na-zwa, corona po łacinie oznacza koronę). Oprócz pośredniczenia we wnikaniu wirusa, białko kolczaste jest krytycznym wyznacznikiem zasięgu wirusowego gospodarza i tropi-zmu tkankowego oraz głównym czynnikiem indukującym odpowiedzi immunologiczne gospodarza. (Li, 2016) Koronawirusy zwykle atakują ssaki i ptaki, powodując różnorodne śmiertelne choroby. Zasadniczo koronawirusy powodują rozległe choroby układu oddechowego, żołądkowo-jelitowego i ośrodkowego układu nerwowego u ludzi i innych zwierząt, zagrażając zdro-wiu ludzi od łagodnych infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych oraz powodując straty ekonomiczne. (Li, 2016) Koronawirusy są w stanie dostosować się do nowych śro-dowisk ze względną łatwością poprzez mutację i rekombinację. (Li, 2016) Tym samym mogą infekować nowych gospodarzy i tkanki. Z tego powodu, choć rzadko, niektóre koronawirusy, które zwykle atakują tylko niektóre gatunki zwierząt, mogą generować nowe szczepy, które mogą przenikać do ludzkich go-spodarzy, a następnie być przenoszone między ludźmi. Ponieważ ludzie nie byli wcześniej narażeni na takie wirusy i nie mogą być chronieni istniejącymi szczepionkami ani natu-ralną odpornością, mutacje te mogą szybko prowadzić do epidemii chorób i ewentual-nych pandemii. Tak było w przypadku poprzednich epidemii SARS i MERS.
| Czym jest epidemia koronawirusa SARS-CoV-2? SARS-CoV-2 to nowy szczep koronawirusa, który został po raz pierwszy wykryty w mie-ście Wuhan, w prowincji Hubei, w Chińskiej Republice Ludowej – mieście o 11 miliono-wej populacji. Epidemia zaczęła się jako zapalenie płuc o nieznanej etiologii pod koniec grudnia 2019 r. 30 stycznia 2020 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wybuch epidemii ogłosiła na-głym wypadkiem zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym (Public Health Emergency of International Concern). WHO zaleciła, aby tymczasową nazwą choroby wywołującej obecną epidemię była ostra choroba układu oddechowego 2019-nCoV. W akronimie 2019-nCoV „2019” jest rokiem pierwszego wykrycia wirusa, „n” oznacza „nowy”, a „CoV” odpowiada rodzinie koronawirusów. 11 lutego 2020 r. Międzynarodowy Komitet Taksonomii Wirusów (ICTV) zdecydował na-zwać wirusa koronawirusem 2 zespołu ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej (SARS-CoV-2), a WHO ostatecznie zadecydowało nazwać chorobę wywoływaną przez tego wirusa jako COVID-19 (choroba koronawirusowa zidentyfikowana w 2019 r.). |
| Zapobieganie Aby pomóc w kontrolowaniu dalszego rozprzestrzeniania się wirusa, osoby podejrzane lub z potwierdzoną chorobą powinny być izolowane od innych pacjentów i leczone przez pracow-ników ochrony zdrowia z zachowaniem ścisłych środków kontroli zakażeń. Osoby, które miały kontakt z osobami z objawami i potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2, powinny być monitorowane za pośrednictwem lokalnych zespołów opieki zdrowotnej. Standardowe zalecenia WHO dla ogółu społeczeństwa dotyczące ograniczenia narażenia i przenoszenia tej i innych chorób układu oddechowego są następujące, i uwzględniają hi-gienę rąk i układu oddechowego oraz bezpieczne praktyki żywieniowe: 1. Często myj ręce przy użyciu środka na bazie alkoholu lub wody z mydłem; 2. Zakrywaj usta i nos podczas kaszlu i kichania zgiętym łokciem lub chusteczką – natychmiast wyrzuć chusteczkę i umyj ręce; 3. Unikaj bliskiego kontaktu z każdym kto ma gorączkę i kaszel; 4. Jeśli masz gorączkę, kaszel i trudności w oddychaniu, zwróć się po pomoc lekarską jak najwcześniej i powiedz o swojej historii podróży lekarzowi; 5. Odwiedzając targowiska na obszarach, na których obecnie występują przy-padki nowego koronawirusa, unikaj bezpośredniego niezabezpieczonego kontaktu z żywymi zwierzętami i powierzchniami mającymi z nimi kontakt; 6. Należy unikać spożywania surowych lub niedogotowanych produktów zwie-rzęcych. Z surowym mięsem, mlekiem lub podrobami zwierzęcymi należy obchodzić się ostrożnie, aby uniknąć zanieczyszczenia krzyżowego niegoto-waną żywnością, zgodnie z dobrymi praktykami bezpieczeństwa żywności. (Światowa Organizacja Zdrowia, 2020) |
Porady dla społeczeństwa Osoby bez objawów oddechowych powinny: 1. Unikać dużych zgromadzeń i zamkniętych, zatłoczonych przestrzeni; 2. Zachować odległość co najmniej 1 metra od każdej osoby z objawami odde-chowymi SARS-CoV-2 (np. kaszel, kichanie); 3. Często myć ręce, używając środka na bazie alkoholu jeśli ręce nie są wyraź-nie zabrudzone lub mydła i wody gdy ręce są wyraźnie zabrudzone; 4. Kaszląc lub kichając zakrywać nos i usta zgiętym łokciem lub chusteczką, wyrzucić chusteczkę natychmiast po użyciu i umyć ręce; 5. Unikać dotykania ust, nosa i oczu przed umyciem rąk. Maska medyczna nie jest wymagana, ponieważ nie ma dostępnych dowodów na jej przydatność do ochrony osób niedotkniętych chorobą. Maski mogą być jednak no-szone w niektórych krajach zgodnie z lokalnymi zwyczajami kulturowymi. W przy-padku stosowania maski, należy postępować zgodnie z najlepszymi praktykami doty-czącymi sposobu jej noszenia, zdejmowania i usuwania oraz higieny rąk po jej usunię-ciu (patrz poniższe porady dotyczące właściwego użytkowania masek medycznych).Porady dla społeczeństwa Osoby bez objawów oddechowych powinny: 1. Unikać dużych zgromadzeń i zamkniętych, zatłoczonych przestrzeni; 2. Zachować odległość co najmniej 1 metra od każdej osoby z objawami odde-chowymi SARS-CoV-2 (np. kaszel, kichanie); 3. Często myć ręce, używając środka na bazie alkoholu jeśli ręce nie są wyraź-nie zabrudzone lub mydła i wody gdy ręce są wyraźnie zabrudzone; 4. Kaszląc lub kichając zakrywać nos i usta zgiętym łokciem lub chusteczką, wyrzucić chusteczkę natychmiast po użyciu i umyć ręce; 5. Unikać dotykania ust, nosa i oczu przed umyciem rąk. Maska medyczna nie jest wymagana, ponieważ nie ma dostępnych dowodów na jej przydatność do ochrony osób niedotkniętych chorobą. Maski mogą być jednak no-szone w niektórych krajach zgodnie z lokalnymi zwyczajami kulturowymi. W przy-padku stosowania maski, należy postępować zgodnie z najlepszymi praktykami doty-czącymi sposobu jej noszenia, zdejmowania i usuwania oraz higieny rąk po jej usunię-ciu (patrz poniższe porady dotyczące właściwego użytkowania masek medycznych).
| Osoby z objawami oddechowymi powinny: 1. Nosić maskę medyczną i zwrócić się o pomoc w przypadku wystąpienia go-rączki, kaszlu i trudności w oddychaniu, tak szybko jak to możliwe lub zgod-nie z lokalnymi zaleceniami; 2. Postępować zgodnie z poniższymi wskazówkami dotyczącymi odpowied-niego użytkowania masek. |